Suyun Döngüsü
Su damlacıkları atmosferin üst katlarında yoğunlaşıp yağmur olarak yeryüzüne düşer, toprağı ıslatır ve yeryüzünde bulunan bitkilerin büyümesini sağlar, bazen yerin altında biriken sular çok artar, göller ve nehirlere su taşırken okyanuslara su iletilir. Okyanustaki su buharlaşarak tekrar bulutlara döner. Rüzgar bulutları karaların üstüne iterek tekrar yağmur oluşturur. Bu döngü ilahi bir sır olarak sonsuza kadar sürüp gider. Buharlaşma ve terleme yoluyla atmosfer, karalar, okyanuslar, denizler, akarsular, göller ve hatta topraklar arasındaki bu şekilde devam eden çevrime su döngüsü denir.
Kısaca su; atmosfer, okyanuslar, göller, nehirler, toprak, buzullarla kaplı alanlar, yer altı suları gibi alanlarda bir hazine gibi tutulmaktadır.
Hidrolojik döngü kısaca, suyun yeryüzü ile atmosfer sisteminde depolanmasını ve hareketini gösteren bir sistemdir ve güneş enerjisiyle desteklenmektedir. Her 3100 yılda bir, tüm okyanusların hacmi eş değerinde su atmosfere buhar yoluyla taşınır ve çökelme yoluyla yeryüzüne döner.
Yer altı suyunun ana kaynağı, yer altına süzülen ve toprak ile kayaların boşluklarına doğru hareket eden yağışlardır. Yer üstü su kaynaklarını ise buzullar, akarsular, nehirler, dereler, barajlar, göller, denizler, okyanuslar oluşturur.
Okyanuslarca suyun depolanması: Yeryüzündeki suyun yaklaşık %96’sı okyanuslarda bulunur. Su döngüsü içerisinde yer alan su buharının yaklaşık %90’ı okyanuslar ve diğer su kütlelerinden buharlaşmaktadır. 2
Buharlaşma: Buharlaşma, suyun sıvı halden gaz (buhar) haline geçme sürecidir. Buharlaşma yardımıyla su atmosfere gaz ve buhar şekilde iletilebilir. Bu da güneşten gelen sıcaklık ile olur.
Suyun atmosferde su depolaması: Atmosfer, suyun dünya çevresinde kolaylıkla hareket etmesini sağlayan harika bir ortamdır. Bulutlar atmosferdeki suyun en gözüken biçimidir, su zerrelerinin görülmeyecek kadar minik olduğu açık havalarda bile atmosferde su bulunur.
Yoğunlaşma: Yoğunlaşma, havadaki su buharının sıvı hale geçmesidir. Yoğunlaşma , dünyaya suyun geri dönebilmesinin başlıca yolu olan yağışı oluşturduğu için su döngüsü bakımından önemlidir.
Yüzey akışı: Genellikle yeryüzüne düşen yağmurun bir kısmı toprak tarafınca emilir, fakat yağmur doymuş ya da geçirimsiz bir tabakaya düştüğü zaman eğim yönünde akışa geçer. Bunun bir örneğini yoğun bir yağmur esnasında oluşan minik dereciklerde görebilirsiniz.
Akarsu akışı: Bir nehir, dere ya da çay arasında akan suyun miktarını anlatmak için kullanır. Nehirler, yüzeyin altına doğru su bırakarak yer altındaki akiferlerin dolu kalmasına yardım eder. Ayrıca, akarsular ve akışlar; okyanusları, denizleri ve gölleri devamlı olarak tazeler.
Tatlı suyun depolaması: Yeryüzündeki canlılar için gerekli olan su döngüsünün bir bölümü, karalarda biriken tatlı sudur. Yüzey suyu tatlı su depolarını dereler, havuzlar, göller, barajlar ve tatlı su bataklıklarını kapsar.
Yer altı suyu: Yer altı suyunun çoğu kara yüzeyinden aşağı doğru süzülen yağıştan meydana gelir. Mevsimsel olarak içerisinde değişen miktarlarda su bulunan toprağın üst yüzeyi doymamış katmandır. Bu tabakanın altında kaya parçacıklarının arasındaki boşluk, çatlak, ve gözeneklerin tamamen su ile dolu olduğu doymuş yüzey vardır. Yer altı suyu deyimi bu alanı tarif etmek için kullanılır. Yer altı suyu için kullanılan öteki bir deyim “akifer”dir. Açık karst alanların ve platform tipi artezyen havzalarında da çok büyük miktarlarda su biriktirirler. 3
Sızma: Yeryüzünün herhangi bir yerine düşen yağışın bir kısmı çatlaklar arasından yer altına süzülür. Bu olaya sızma denir. Ne kadar suyun sızdığı birçok faktöre bağlıdır. Süzülen suyun bir bölümü toprak katmanı arasında kalabilir ve yine o katmandan kara yüzeyine çıkarak akarsuya kavuşabilir. Bir bölümü de yüzey altında daha derine süzülerek akiferlerin dolmasını sağlar. Sızma yardımıyla su toprağın katmalarında partiküllerinden arınır, minerallerce zenginleşir.
Su Kaynağı: Su kaynağı, yüzey topoğrafyası ile yer altı su seviyesinin kesiştiği noktada, suyun serbest aktığı noktaya verilen addır. Süzülen su, su tablasına ya da geçirimsiz bir tabakaya ulaştığı zaman, yatay olarak akışa geçer yer yüzeyiyle kesiştiğinde kaynak olarak boşaltım sağlanır.
Terleme: Terleme, bitkilerin köklerinden alınan suyun, yaprakların alt kısımlarındaki minik gözeneklere ve oradan da buğu haline gelerek atmosfere iletilmesidir. Yeryüzündeki suyun büyük bölümü bitkilerden meydana gelen terleme ile atmosfere döner.
Taşınma: Su buharının taşınması, nemli fakat sıcaklıkları farklı iki hava hacminin birbirine karışması, sıcak bölgelerden soğuk yerlere doğru hava kütlelerinin sürüklenmesidir.